11 Aralık tarihi Arjantin’de “Ulusal Tango Günü” olarak kutlanmaya başlandıktan sonra, tüm Dünya’da “Dünya Tango Günü” olarak kabul görmüştür. Bu tarih, tango müziğinin çok önemli iki isminin doğum tarihidir. Bu isimler Carlos Gardel ve Julio de Caro’dur. Biz de bu vesileyle bu haftanın tandasını Carlos Gardel’in Francisco Canaro orkestrası ile kaydettiği tango şarkılarından hazırladık. Şarkıların tamamını Francisco Canaro orkestrasının “Madreselva” adlı albümünden keyifle dinlemeniz amacıyla seçtik..
1. Francisco Canaro / Carlos Gardel – Madreselva (1931)
2. Francisco Canaro / Carlos Gardel – Tomo y Obligo (1931)
3. Francisco Canaro / Carlos Gardel – Senda Florida (1930)
4. Francisco Canaro / Carlos Gardel – Viejo Rincón (1930)
Carlos Gardel’in doğum yeri ve tarihi ile ilgili yıllardır süregelen bir tartışma söz konusudur. Bu konuyla ilgili biraz bilgi vermek gerekirse;
1890 yılında Fransa’nın Toulouse şehrinde doğduğu, en kabul gören bilgidir. Ve bu bilgi, 2012 yılında onun doğum belgesinin ortaya çıkmasıyla onaylanmıştır. Vanderbirt Üniversitesi tarih profesörü Simon Collier, Belgrano Üniversitesi ziraat tarihi profesörü Osvaldo Barsky ve Stanford Üniversitesi’nin Uruguaylı tarih profesörü Jorge Ruffinelli gibi bilim adamları Gardel’in 1890 yılında Toulouse’da nasıl doğduğunu ve onun 1920 yılında 30 yaşındayken doğum yeri ve tarihi ile ilgili nasıl yanlış izler verdiğini yazmıştır.
1920 yılının Ekim ayında, Gardel ilk olarak Uruguay vatandaşlığına başvurmuştur. Buenos Aires’te Uruguay konsolosluğuna evrak işlerini tamamlamak üzere gittiğinde 1887 yılında Uruguay’ın Tacuarembó şehrinde doğduğunun bilgisini vermiştir. Bir ay sonra, ona Uruguay asıllı bir Arjantinli kimlik kartı verilmiştir. 7 Mart 1923 tarihinde Arjantin vatandaşlığına başvurmuş ve 1 Mayıs 1923 tarihinde Arjantin vatandaşlık yemini etmiştir. Bugün itibariyle bu adımları neden attığıyla ilgili hiçbir kesin bilgi yoktur. Tüm bunlar için en olası neden olarak, Fransa’ya yapılacak bir turun yaklaştığı ve Fransız yetkililerle sorun yaşanmaması gösterilebilir. Doğuştan bir Fransız vatandaşı olan Gardel’in, 1. Dünya Savaşı sırasında Fransız ordusuna kayıt yaptırması gerekmiştir fakat Gardel asla kayıt yaptırmamıştır ve ismi listelerde bulunamamıştır. Uruguay savaş sırasında tarafsızlık politikası sürdürdüğünden Gardel muhtemelen Uruguay vatandaşlığını seçmiştir.
Uruguaylı bir iddiaya göre; Carlos Gardel, 1887 yılında, Uruguaylı nüfuzlu bir toprak sahibi olan Carlos Escayola ve 13 yaşındaki yengesi Maria Lelia Oliva’nın çocukları olarak doğmuştur. Carlos adındaki bu istenmeyen çocuk, dans ve kabare turnesi için bölgeden geçmekte olan Bertha Gardès’e teklif edilmiş, Gardès de bu çocuğu alarak memleketi olan Fransa’ya getirmiştir. O ve çocuk, yeniden bir seyahata çıkmış ve bu kez Buenos Aires’e gelerek buraya yerleşmişlerdir.
Gardel’in ölümünden sonra onun yasal temsilcisi olan Armando Defino, Gardel’in el yazısıyla yazılmış bir belge ortaya koymuş ve bu belgede Gardel’in kendi el yazısıyla, Toulouse’ta Berthe Gardès’in oğlu olarak Dünya’ya geldiği ve Charles Romuald Gardès adıyla vaftiz edildiği ifade edilmiştir. Bu ifade, 11 Aralık 1890 Toulouse kayıtlı, asıl doğum belgesiyle örtüşmektedir. 14 Nisan 1937 tarihinde Uruguay Devleti, Berthe Gardès’in Carlos Gardel’in tek varisi olduğunu beyan etmiştir.
Buenos Aires’teki gençlik yıllarında, Gardel’in yakın arkadaşları onun Fransız kökenli olduğunu kabul eder şekilde, ona “El Francesito (Frenchie)” demişlerdir. 1920 yılından sonra Gardel, doğum yeri ile ilgili çelişkili bilgiler vermiştir. Gazete muhabirleri sık sık Gardel’in Uruguaylı ve Tacuarembó doğumlu olduğunu yazmıştır. 25 Ekim 1933 tarihinde, Uruguay’ın Paysandú şehrindeki El Telégrafo gazetesi, Gardel’in “Uruguaylıyım ve Tacuarembó’da doğdum.” ifadesini haber yapmıştır. Kolombiya’nın Antioquia bölgesinde çıkan Caretas dergisinin Haziran 1935 sayısında, Gardel’in “Kalbim Arjantinli fakat ruhum Uruguaylı, çünkü ben burada doğdum.” söylemi haber olarak yayımlanmıştır. 1931 yılında ise bir tanıklık belgesinde “Ben Fransızım, 11 Aralık 1890 tarihinde Berthe Gardès’in oğlu olarak Toulouse’ta doğdum.” ifadesi yer almıştır.
Tüm bu bilgilerin ışığında,
Carlos Gardel, evlenmemiş bir çamaşırcı olan Berthe Gardès’in oğlu olarak, Charles Romuald Gardès ismiyle, Fransa’nın Toulouse kentinde 11 Aralık 1890 tarihinde kütüğe yazdırılmıştır. Babasının ismi bilinmediği için doğum belgesine yazılamamış fakat 11 gün sonra annesi Berthe Gardès, Gardel’in babasının o doğmadan birkaç ay önce Toulouse’u terk eden, Paul Laserre adında evli bir adam olduğunu ifade eden bir bildiri imzalamıştır. Birkaç yıl sonra annesi, evlilik dışı bir çocuk sahibi olmanın verdiği sosyal açmazlardan kaçmak için Toulouse’u terk etmiştir.
1983 yılının başlarında, SS Don Pedro adlı gemiyle Bordeaux şehrinden hareket eden anne ve oğlu, 11 Mart 1893’te Buenos Aires’e ulaşmışlardır. Annesi pasaportunun kaydını yaptırırken, göçmenlik bürosu yetkililerine dul bir kadın olduğunun bilgisini vermiştir. İki yaşındaki Gardel ise Charles Gardès ismiyle kaydedilmiştir.
Gardel, Fransızca adının İspanyolca versiyonu olan ve Carlitos isminin kısa formu olan Carlos ismiyle Buenos Aires’in Abasto mahallesinde büyümüş ve Almagro mahallesinde Pio IX Endüstri Lisesi’nde okumuştur. Annesi ise elbiselere Fransız tarzı baskılar yaparak hayatını kazanmıştır.
